Ceyda Ulukaya – İstanbul Serbest Mimarlar Derneği, 6 Şubat depremlerinin ardından bölgedeki yeniden yapılanma sürecini “Mimarlık Ne İşe Yarar?” temasıyla düzenlediği konferansta tartışmaya açtı. Savaş, göç, deprem gibi insani krizlere sahne olan zorlu coğrafyalarda mimarlığın rolüne odaklanan konferansın konuşmacıları arasında sekiz yıl önce Hatay’ın Reyhanlı ilçesinde kurduğu “Reyhanlı Dünya Vatandaşları Merkezi” ile geçen yıl Dünya Mimarlık Festivali’nde (WAF) sivil toplum ve topluluk dalında ödül alan Tayvanlı mimar Dr. Chen-Yu Chiu da vardı. Dr. Chiu, mimari tasarımını gönüllü olarak yaptığı ve hâlâ direktörlüğünü sürdürdüğü merkezin, deprem sonrası 200 bin Suriyeli mültecinin geldiği ilçede üstlendiği hayati rolü Milliyet’e anlattı:
Oyun ve eğitim atölyeleri
“Reyhanlı hem Suriye’deki savaş hem de deprem sonrası yoğun göç aldı. Depremden görece en az etkilenen yerlerden ancak birçok bina hasarlı, yine de kiralar neredeyse on katına çıktı. Merkezimiz herhangi bir hasar almadığı için depremden hemen sonra binlerce kişi buraya sığındı. İlk günlerde 2 bin kişiye barınma sağladık. Bazı mimari çözümlerle geçici barınma üniteleriyle hizmet vermeye başladık. Merkezin programını genişlettik. Atölyelerle kadınların el işi ürünlerini satmalarını sağlıyoruz, günde 400 çocuk farklı aktiviteler için merkeze geliyor. Güneş panelleri ve su toplama sistemiyle de merkezi daha sürdürülebilir kılmak için çalışıyoruz.”
Reyhanlı’daki merkezin ana bağışçısı ise herhangi bir yardım kuruluşu ya da devlet organı değil, Tayvan’dan 50 bin kişilik bir bağışçı grubu. Dr. Chiu, yoğun göç nedeniyle bölge halkı arasında gerginlikler yaşansa da merkezin herkesi buluşturan ortak payda olduğunu söylüyor: “Çünkü bu merkez herkesin yararına ve insanlar da bunun farkında. O yüzden de merkeze güveniyor ve sahipleniyorlar. Kendi aralarında buraya ‘Tayvan pazarı’ diyorlar.”
Daha önce Bilkent Üniversitesi’nde de görev yapan Dr. Chiu, sekiz yılın sonunda artık kendisini bir mimardan çok sivil toplum temsilcisi olarak gördüğünü söylüyor: “Mimarlık güzel bir bina değil, güzel bir yaşam inşa etmek. Reyhanlı da bana bunu yapabilmek için bir şans verdi. Bu yüzden Hatay’a ve Türkiye’ye minnettarım.”
